πάγοι ενδοχωρικοί

(απόδοση του σουηδικού όρου inlandsis). Οι ηπειρωτικοί πάγοι οι οποίοι καλύπτουν τις πολικές περιοχές. Το πάχος του παγετώδους αυτού καλύμματος μπορεί να φτάσει τα 2.000-3.000 μ. και ο σχηματισμός του καθορίζεται όχι τόσο από την ένταση των χιονωδών κατακρημνισμάτων, όσο από τη συνεχή απόθεση και τον μετασχηματισμό τους, εξαιτίας της μόνιμης χαμηλής θερμοκρασίας, σε πάγο. Οι ενδοχωρικοί πάγοι εξαιτίας της φυσικής πλαστικότητάς τους ρέουν ακτινωτά προς τις ακτές και όταν φτάσουν στη θάλασσα μπορεί να απλωθούν σε μεγάλη έκταση (αυτό συμβαίνει στις ανταρκτικές περιοχές), ώσπου να τεμαχιστούν σε παγόβουνα ή να λιώσουν αμέσως. Στην Αρκτική, οι ενδοχωρικοί πάγοι καλύπτουν σήμερα μεγάλο μέρος της Γροιλανδίας, αφήνοντας όμως ελεύθερες εκτεταμένες παράκτιες ζώνες, ενώ παλαιότερα (κατά το Διλούβιο) είχαν τεράστια εξάπλωση στο βόρειο ημισφαίριο. Ο γροιλανδικός πάγος έχει έκταση 1.650.000 τ. χλμ. και όγκο περίπου 3.400.000 κυβ. χλμ. Ο ενδοχωρικός πάγος της Γροιλανδίας περιβάλλεται κατά ένα μέρος από οροσειρές, και στο εσωτερικό επικάθεται σε μία βραχώδη ταπείνωση, της οποίας το υψόμετρο είναι κατά τόπους ίσο ή και μικρότερο από της θάλασσας. Στην Ανταρκτική ο ενδοχωρικός πάγος καλύπτει τα 9/10 της ηπείρου και έχει έκταση περίπου 13 εκατ. τ. χλμ. και όγκο 32 εκατ. κυβ. χλμ. Στη διάρκεια του χειμώνα, ο ανταρκτικός πάγος παρουσιάζει μεγαλύτερη εξάπλωση, καλύπτοντας τις θάλασσες του Ρος και του Ουέντλ· σχηματίζει τα λεγόμενα φράγματα, δηλαδή τείχη πάγου ύψους μερικών δεκάδων μέτρων και μήκους μέχρι 100 χλμ. Ο ανταρκτικός πάγος μετακινείται υπό την επίδραση του ανέμου και των επιφανειακών ρευμάτων. Η ταχύτητα των πάγων στη θάλασσα του Ρος είναι 5 χλμ. την ημέρα, ενώ στη θάλασσα του Ουέντλ 7-11 χλμ. Στη ζωογεωγραφία ορίζεται ως πανίδα των ενδοχωρικών πάγων η πανίδα που συναντάται στις ψυχρότερες πολικές περιοχές. Για παράδειγμα, οι πιγκουίνοι της Ανταρκτικής, οι φώκιες, η λευκή αρκούδα της Αρκτικής καθώς και μερικά υδρόβια. Αεροπορική φωτογραφία των σκεπασμένων με πάγους εκτάσεων της ανατολικής Γροιλανδίας. Ενδοχώριοι πάγοι αεροφωτογραφία της λευκής ερήμου της Γροιλανδίας. Διακρίνονται κορυφές βουνών ύψους 2000 – 3000 μ. (Φωτογραφία I. Παπαγεωργάκη). Πωλήτρια φτερών παγονιού σε μια πόλη της Βιρμανίας. Αρσενικό παγόνι με το χαρακτηριστικό γαλάζιο φτέρωμα.